Nutrisense, ένα έξυπνο λογισμικό που αυξάνει την παραγωγή και μειώνει τη χρήση λιπάσματος στα θερμοκήπια
Το χρηματοδοτούμενο έργο του Μέτρου 16 «Συνεργασία» της Επιχειρησιακής Ομάδας «DSS-ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ» φιλοδοξεί να καθοδηγήσει τον αγρότη στη νέα ψηφιακή εποχή
Της Τάνιας Γεωργιοπούλου για το ypairhros.gr
Ένα λογισμικό που συμβάλλει στον ακριβή υπολογισμό των λιπάνσεων για τις καλλιέργειες κηπευτικών δημιούργησε ο Δημήτρης Σάββας, μαζί με την ερευνητική του ομάδα. Ο ίδιος υπηρετεί στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών από τον Ιούνιο του 2006, αρχικά ως επίκουρος καθηγητής, από το 2011 ως αναπληρωτής καθηγητής και από το 2015 ως καθηγητής. Μάλιστα, από το 2016 τελεί διευθυντής του Εργαστηρίου Κηπευτικών Καλλιεργειών του ΓΠΑ, μέσω του οποίου εκπόνησε το Σύστημα Yποστήριξης Aποφάσεων Nutrisense, και, όπως δηλώνει στην «ΥΧ», φιλοδοξεί να αξιοποιήσει τη χρηματοδότηση από το Μέτρο 16 «Συνεργασία» για την περαιτέρω ανάπτυξη και εφαρμογή του και σε καλλιέργειες εδάφους, πέρα από υδροπονίας.
Ποιο ακριβώς είναι το αντικείμενο του προγράμματος;
Το Μέτρο «Συνεργασία» έχει ως αντικείμενο την ενίσχυση ερευνητικών ομάδων ώστε να εφαρμόσουν στην πράξη ερευνητικά αποτελέσματα που υπάρχουν στα εργαστήρια. Εμείς καταθέσαμε μια πρόταση που είχε στόχο την εφαρμογή ενός λογισμικού που αφορά τον ακριβή υπολογισμό των λιπάνσεων για καλλιέργειες κηπευτικών. Λαμβάνονται υπόψη διάφορα δεδομένα, με κύριο και πιο σημαντικό την ανάλυση του εδάφους και, στη συνέχεια, εξειδικεύουμε τη λίπανση με βάση τις ανάγκες του εκάστοτε καλλιεργητή. Το λογισμικό αυτό λέγεται Nutrisense, το έχει δημιουργήσει το Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών και αποσκοπεί στο να περάσουμε στην ψηφιακή εποχή, όσον αφορά την εφαρμογή λιπάνσεων στα θερμοκήπια.
Πώς ακριβώς λειτουργεί το λογισμικό;
Οι ανάγκες των φυτών υπολογίζονται με ακρίβεια και με βάση αυτές εφαρμόζουμε λίπανση έτσι ώστε να έχουμε καλά αποτελέσματα όσον αφορά την παραγωγή και την ποιότητα των προϊόντων. Η ποσότητα και η ποιότητα της παραγωγής επηρεάζονται από τη λίπανση. Παράλληλα, προστατεύεται το περιβάλλον. Τα υπολείμματα λιπασμάτων επιβαρύνουν σημαντικά το περιβάλλον και ιδιαίτερα τα νερά, τα υπόγεια, αλλά και τα επιφανειακά, που παρουσιάζουν ευτροφισμό. Οι μικροοργανισμοί, όταν βρίσκουν άφθονα θρεπτικά στοιχεία, αναπτύσσονται υπερβολικά και έτσι έχουμε το φαινόμενο του ευτροφισμού.
Εμείς αναλάβαμε αυτό το λογισμικό να το εξειδικεύσουμε στις ιδιαίτερες ανάγκες του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ψαρής, ο οποίος βρίσκεται στην περιοχή Ψαρή Φοράδα Ηρακλείου Κρήτης. Είναι ένας συνεταιρισμός πρωτοπόρος, ο οποίος κάνει εξαγωγές κυρίως αγγουριού που καλλιεργεί τον χειμώνα σε θερμοκήπια. Οι παραγωγοί του συνεταιρισμού εκμεταλλεύονται τις πολύ ήπιες κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στη Νότια Κρήτη, οι οποίες είναι εξαιρετικές για χειμερινή καλλιέργεια στο θερμοκήπιο. Αποφασίσαμε να ενισχύσουμε, λοιπόν, αυτόν τον συνεταιρισμό με τη δική μας έρευνα, ώστε να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο.
Μπορείτε να μας εξηγήσετε πώς εφαρμόζεται;
Σε πρώτη φάση, κάναμε πιλοτικές εφαρμογές με δύο παραγωγούς σε μια καλλιεργητική περίοδο από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο, ώστε να δούμε τα αποτελέσματα. Χρειάζεται να κάνουν ανάλυση εδάφους σε ένα εδαφολογικό εργαστήριο και με τα δεδομένα αυτά, αφού τα εισαγάγουν στο πρόγραμμα, μπορούν να λάβουν ένα αποτέλεσμα-συνταγή για το τι χρειάζεται: Ποια λιπάσματα, σε τι ποσότητες και πότε, δηλαδή ένα πλήρες πλαίσιο συμβουλευτικής για τη λίπανση των καλλιεργειών τους.
Ποια ήταν τα αποτελέσματα του πιλοτικού προγράμματος;
Η μία καλλιέργεια ήταν στο έδαφος και η άλλη υδροπονική σε υποστρώματα. Προς το παρόν, λίγοι παραγωγοί εφαρμόζουν την υδροπονική καλλιέργεια, αλλά σε αυτή την κατεύθυνση θα πάμε. Όλα τα κηπευτικά θερμοκηπίου, τα καρποδοτικά (π.χ. ντομάτες, αγγούρια πιπεριές μελιτζάνες, κολοκυθάκια) μπορούν και είναι καλύτερα όταν καλλιεργούνται σε υδροπονικά συστήματα. Εμείς εφαρμόσαμε το λογισμικό για να κάνουμε συμβουλευτική και για τις δύο μορφές καλλιέργειας. Χρειάστηκε να κάνουμε προσαρμογές, γιατί τα δεδομένα είναι αρκετά διαφορετικά.
Και τι έδειξαν αυτά;
Όσον αφορά την υδροπονική καλλιέργεια, ο παραγωγός είχε παρόμοια παραγωγή με πέρυσι, αλλά είχε σημαντική εξοικονόμηση λιπασμάτων. Στην καλλιέργεια στο έδαφος, ο παραγωγός είχε και σημαντική εξοικονόμηση λιπασμάτων, αλλά και αύξηση της παραγωγής του σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Εμείς, επίσης, παίρνουμε δείγματα από το έδαφος και από φυτικούς ιστούς και αξιολογούμε το αποτέλεσμα της εφαρμογής και για το περιβάλλον. Έτσι, έχουμε τη δυνατότητα να λαμβάνουμε υπόψη και άλλες παραμέτρους και να βελτιώσουμε περαιτέρω το λογισμικό. Τον Οκτώβριο θα ξεκινήσει η νέα καλλιεργητική περίοδος. Όλοι οι παραγωγοί του συνεταιρισμού, περίπου 200 άτομα, θα έχουν πρόσβαση στο λογισμικό.
Πώς ξεκίνησε η ιδέα;
Εμείς έχουμε αναπτύξει την υποστήριξη της υδρολίπανσης σε εκτός εδάφους καλλιέργεια και, μάλιστα, σε κλειστό σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι προστατεύεται πλήρως το περιβάλλον, γιατί ό,τι απορροές υπάρχουν συλλέγονται και ανακυκλώνονται, οπότε δεν φεύγει τίποτα και γίνεται εξοικονόμηση που φτάνει στο 40%-50%. Και όχι μόνο σε επίπεδο λιπασμάτων, αλλά και νερού· παράγοντας πολύ σημαντικός, ειδικά για την Ανατολική Κρήτη. Επειδή, λοιπόν, υπήρχε ενδιαφέρον από πολλούς παραγωγούς –γιατί έχουν γίνει ενέργειες διάχυσης, οπότε το γνώριζαν–, αρκετοί ζήτησαν να προσαρμόσουμε το λογισμικό και για καλλιέργειες εδάφους. Μέσα από το Μέτρο 16, λοιπόν, το βάλαμε σε εφαρμογή.
Η επιχειρησιακή μας ομάδα στο Μέτρο 16 αποτελείται από τρεις εταίρους: Το Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών, που αναλαμβάνει την επιστημονική επίβλεψη του έργου, τη GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, η οποία έχει μεγάλη εμπειρία σε ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα και συντονίζει το έργο, ενώ συμμετέχει και ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ψαρής στις ανάγκες του οποίου, όπως αναλύσαμε, εξειδικεύτηκε το λογισμικό.
